Akademisyenler, Marmara ve Karadeniz’de balıkların mikroplastik tüketimine dikkati çekiyor

Recep Tayyip ErdoÄŸan Ãœniversitesi (RTEÃœ) Su Ãœrünleri Fakültesi Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı Ãœyesi Doç. Dr. Ãœlgen Aytan, Karadeniz’de 12, Marmara Denizi’nde 7 balık türünde araÅŸtırma yaptıklarını, dünyanın diÄŸer bölgelerinde olduÄŸu gibi mikroskobik boyuta inen plastikleri deniz canlılarının besin zannederek tükettiÄŸini söyledi.Aytan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, son yıllarda plastiklerin okyanus ve denizleri tehdit eden en büyük çevresel etkenlerin başında geldiÄŸini belirtti.Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgın süreci ile plastik ürünlerde artış olduÄŸunu aktaran Aytan, ‘Plastik denizler için çok hızlı büyüyen ve baÅŸ etmesi zor bir problem. Günlük hayatta kullandığımız plastikler denize ulaşıyor. Bunlar yok olmak yerine her geçen gün bir dizi fiziksel biyolojik ve kimyasal süreçle mikro-plastik olarak adlandırdığımız daha ufak parçalara ayrılıyorlar. 2020 yılında yapılan hesaplamalara göre 1.5 milyar maskenin denizlere girdiÄŸi belirtiliyor. ‘ diye konuÅŸtu. Deniz canlılarının plastikleri besin zannettiÄŸi için büyük tehdit oluÅŸturduÄŸuna dikkat çeken Aytan, ‘Deniz canlıları mikroskobik boyuta inen plastikleri besin zannederek tüketiyor. Bu kirleticiler besin zinciri içerisinde ilerleyerek kontamine (bulaşı) olmuÅŸ su ürünleri ile soframıza kadar ulaÅŸmakta.’ ifadelerini kullandı.Karadeniz’de denize giren kiÅŸisel kullanım ürünleri ve tek kullanımlık plastiklerin aşınma ve parçalanma sürecini araÅŸtırdıklarını vurgulayan Aytan, ‘Saha ve deneysel çalışmalarla bunu gerçekleÅŸtirmekteyiz. Yaptığımız çalışmalar Türkiye genelinde ÅŸunu gösteriyor. Kontamine (bulaÅŸma) olmamış bir nokta yok. Denizlerin en derin noktasından kutuplara kadar her yerde mikro-plastik kirliliÄŸi söz konusu. Sadece suda deÄŸil, soluduÄŸumuz hava, içtiÄŸimiz su, yediÄŸimiz besinlerde mikro-plastikler var. Artık insan bünyesinde de bunlara rastlanılmakta.’ ÅŸeklinde konuÅŸtu.-‘Özellikle tek kullanımlık plastikleri hayatımızdan çıkarmamız lazım’RTEÃœ Mikro-plastik AraÅŸtırma Gurubu olarak 2013 yılından itibaren Karadeniz ve Türkiye denizlerinde kirliliÄŸi ve etkilerini araÅŸtırdıklarını kaydeden Aytan, şöyle devam etti: ‘Yaptığımız çalışmalarda Marmara Denizi’nde 12, Karadeniz’de 7 balık türünde mikroplastik tüketimini araÅŸtırdık ve dünyanın diÄŸer bölgelerinde olduÄŸu gibi bunu tespit ettik. Mikroplastiklerin miktarı her geçen gün denizlerimizde artmakta. Çünkü üretilen plastik miktarı dünya genelinde artmakta. Denizlere giren miktar her geçen gün artmakta. Denizlerdeki kalıcı yapısını, iliÅŸkili kimyasallar, toksik kimyasalları düşündüğümüzde mikroplastiklerin varlığı hem deniz yaÅŸamı hem de insan saÄŸlığı için büyük risk oluÅŸturmakta.’Karadeniz’de Kızılırmak, Trabzon’da DeÄŸirmendere’de yürüttükleri TÃœBÄ°TAK projelerinde plastik miktarının fazla olduÄŸunu tespit ettiklerine deÄŸinen Aytan, ‘Yine Marmara Denizinde mikro-plastik konsantrasyonu hem suda hem sedimandı oldukça yüksek. Ege Denizinin geneli Karadeniz ve Marmara’ya göre iyi olsa da özellikle Ä°zmir Körfezi yüksek miktarda mikro-plastik kirliliÄŸine rastladığımız bir nokta. Hem Marmara hem Karadeniz’de balıkları inceledik ve incelediÄŸimiz pelajik ve bentik (yüzey ve dip) tüm türlerde mikro-plastik tüketimini tespit ettik.’ Plastikle mücadelenin bireyselde baÅŸlayan çalışmalarla mümkün olduÄŸunu ve dünyanın tamamını ilgilendiren bir sorun olduÄŸunun altını çizen Ãœlgen, ‘Özellikle tek kullanımlık plastikleri hayatımızdan çıkarmamız lazım. Sürdürülebilir olanlarla deÄŸiÅŸtirmemiz, mümkünse yeniden kullanmamız, mutlaka geri dönüştürmemiz lazım plastikleri.’ deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Bir önceki yazımız olan 18 Mart Şehitleri Anma Günü ve Çanakkale Deniz Zaferi'nin 106. yıldönümü başlıklı makalemizde 18 mart, Çanakkale ve Güncel hakkında bilgiler verilmektedir.